Bugünlerde tüketici ilgisini çekmek üzerine yeni bir dönüşüm yaşıyoruz. Bu tip dönüşümler dikkatimizi verdiğimiz mecralardan vazgeçmemize yeni mecralara ilgi göstermemizle sonuçlanıyor. Bu kez eskileri zorlayanlar sosyal medya, mobil internet ve çok ekranlılık. İşte dünden bugüne tüketici ilgisini değiştiren dönüşümler;
- Ulusal Gazetelerin Çıkışı : 1800′lü yılların sonunda gazeteler az sayıda baskı yapabilen matbaalardan oluşuyor ve varlıklı kesime hitap ediyordu. Haberler ve editöryel açıdan dar bir kesim tarafından yönlendiriliyordu. Joseph Pulitzer ise gazetelerin bağımsız yayın yaparak tüm halka hitap etmesi halinde önemli bir reklam geliri elde edebileceğini kanıtladı ve New York Times gazetesini kurdu. Kitlesel marka tanıtımının temelleri atılmış oldu.
- Ulusal Radyonun Çıkışı : Gazetenin krallığına ilk darbeyi radyo vurdu. Ulusal radyo yayınları büyük şirketlerin pazarlama mesajları için önemli bir mecra haline gelmişti. Radyonun getirdiği hızlı haber verme ve sesli iletişim kitleleri yönlendirdi.
- Televizyonun Çıkışı : Televizyonunun gelmesi radyo ve gazeteye alışkın pazarlama ve reklamcıların yeni teknikler ve beceriler edinmeye zorladı. Ülkemizde tek kanal, radyo ve TV kanalı TRT, bir kaç belli başlı gazete vardı ve tüketiciler için haber almak ve reklama maruz kalmak için alternatifler hala sınırlıydı. Aynı reklamları izlemekten tüm bir reklam kuşağını ezberlediğimiz olurdu. İşte TRT’den haftalarca izlediğimiz reklamlardan bir kuşak.
- Özel TV Kanalları : 90′lı yıllarda özel televizyonların kurulması reklamcılığa yeni bir dönüşüm getirdi, kanal ve program sayısı artmıştı. Program başına biz izleyicilerin ayırabileceği zaman(attention span) azalmaya başlamıştı. Artık ilgimizi çekmek çok daha zordu.
- İnternet Çağı : 2000′li yılların başında internetin iyice hayatımıza girmesiyle web üzerinde gördüğümüz banner’lar dikkatimizi almaya çalışan, maruz kaldığımız reklamlardı. Sonrasında Google’ın büyümesi, aradığımızın reklamını görmememizi sağlayan, dikkat zamanımızı çalmadan, bizi özgürleştiren, arama reklamcılığını(Adwords) ortaya çıkardı.
- Sosyal Meyda, Kesintisiz Bağlantı, Çok Ekranlılık : Şimdi benzer bir dönüşüm yaşanıyor. Sosyal medya, akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar dünya ve dolayısı ile bilgiye ulaşma, alışveriş, markalarla etkileşim gibi pek çok değişti. Çevremizdeki mecralara artık bireylerde katıldı, Facebook üzerindeki arkadaşlarımız ya da Twitter üzerinden takip ettiğimiz ve tanımadığımız kişiler bile dikkatimizi ve zamanımızı almak için yarışıyor. Artık zamanımızı daha ekonomik kullanmak için en ufak olumsuz ya da ilgimizi çekmeyen bir tecrübe takip etmeyi bırakmamıza neden olabiliyor.
Yarın bu son dönüşümü açıklamaya çalışacağım.
